MAŁGORZATA BEDNAREK - Przewodniczka od Sudetów po Pragę

LĄDEK-ZDRÓJ (inf. wł.). O tym, że w swoim dorosłym życiu będzie oprowadzała turystów po najładniejszych miejscach ziemi kłodzkiej wiedziała już w latach młodzieńczych. Ale że jej horyzont znacznie się rozszerzy, bo o całe Sudety i jeszcze dalej - aż do czeskiej Pragi, zdecydowała z czasem. Dziś ma satysfakcję, że od dawna trafia z przekazem do oprowadzanych osób, a tego potwierdzeniem jest choćby niedawna wypowiedź jednego z kierowców autokarów, który wprost stwierdził, że bardziej woli jej słuchać niż czytać książki na ten sam temat.

Chęć poznawania wszystkiego, co jest wokół wyrobili w Małgosi jej rodzice. Już w latach dziecięcych wyjeżdżała z nimi na wakacje do tzw. demoludów, korzystając z bułgarskich lub węgierskich klimatów i uroków. Ale zdecydowanie częściej zabierali ją na spacery po Lądku-Zdroju i otaczających kurort Górach Złotych oraz Krowiarkach. Wtedy poznawała wszystkie alejki i ścieżki prowadzące do miejsc pełnych tajemniczych dla niej drzew, budowli, potoków i rzek, przedziwnych urządzeń. W którymś momencie punktami odniesienia stały się: okazały "Wojciech" pełen kuracjuszy, także niedaleko położony dom zdrojowy, nie mniej podobający się ratusz czy przecinająca miasteczko Biała Lądecka. Po kilku latach nastolatka była zadowolona z tego, że coraz lepiej potrafi się w nim odnaleźć i ma więcej wiedzy o jego historii i współczesności. To ją zdopingowało do przynależności do szkolnego koła Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego oraz sięgania po wydawnictwa traktujące o miejscach jej najbliższych.

- Ale nie tylko o nich, bo lubiłam słuchać legend bądź opowiadań o syrence warszawskiej, smoku wawelskim albo poznańskich koziołkach. Dzięki temu szybciej odnajdywałam na mapie miejscowości związane z tymi podaniami bądź opowiadaniami. Każde kolejne zdobyte informacje związane z turystyką rozbudzały moją ciekawość, pozwalały utrwalać szereg wiadomości, dopingowały do sięgania po następne - słyszę od Małgorzaty Bednarek, mieszkanki Lądka-Zdroju. - W tamtym czasie zaczęłam zwracać jeszcze większą uwagę na duże i mniejsze budowle w moim mieście, poznając ich przeszłość i współczesne znaczenie. Na początek zainteresowałam się "Wojciechem" dociekając, kto go wybudował i kiedy, również w jakim celu. Podobnie było w przypadku zdroju "Jerzy", gotyckiego mostu z rzeźbą Jana Nepomucena, kościołem Najświętszej Maryi Panny i wielu innych miejsc. "Zaliczyłam" Borówkową Górę, gdzie skręciłam nogę i drogę powrotną odbyłam na plecach kolegi...

Kiedy w roku 1980 Małgorzata zdawała maturę, po ukończeniu liceum, uzmysłowiła sobie, że już wiele wie, a powinna jeszcze więcej, bo nie odpuszczała jej myśl o tym, że może kiedyś zostanie przewodnikiem sudeckim. Akurat wtedy pojawiła się na rynku książka Wojciecha Ciężkowskiego, traktująca o Lądku-Zdroju i okolicach. Świetnie napisana, przywołująca fakty i fakciki dla młodej mieszkanki wręcz stała się encyklopedią, po której przestudiowaniu zdecydowała się na udział w kursie przewodnickim.

- Ucieszyłam się, kiedy okazało się, że w ramach tego kursu będą zajęcia z historii sztuki, z przeszłości Śląska, architektury, także z innych dziedzin mnie interesujących. Na każde zajęcia teoretyczne i warsztatowe spieszyłam z chęcią, bo poszerzałam wiedzę o tym, co wcześniej posiadłam w nieco węższym zakresie. I ten wysiłek się opłacił, bo już od 23 lat jestem przewodniczką sudecką - mówi p. Małgosia, przywołując swój chrzest na szlaku w tej roli. Miał on miejsce w Paczkowie, po którym wspólnie z kolegą oprowadzili grupę turystów. - A później przyszła kolej na Jaskinię Niedźwiedzią i Złoty Stok, na swoje miasto, w którym znalazłam pracę w urzędzie miasta i gminy.

Przypadło jej stanowisko dotyczące promocji i turystyki, na którym poczuła się niczym ryba w wodzie. Oto bowiem mogła niemal na każdym kroku wykorzystać przez lata zdobytą wiedzę na tym polu, do czego z miejsca przystąpiła. Czyniła to dalej, będąc dyrektorką lądeckiego Centrum Kultury i Rekreacji, też popularyzując wędrówki po Górach Złotych i Bialskich i wdrażając w lokalne życie np. imprezy popularyzatorskie o nazwie "Wehikuł czasu". W ich toku przywołano znaczące postaci z tego mezoregionu i popularyzowano odnowione trasy turystyczne po nim przebiegające. To wtedy przypomniano o tym, że w XIX wieku, w Lądku-Zdroju bardzo modną pozostawała terenoterapia, czyli leczenie kuracjuszy nie tylko wodami mineralnymi, ale i zalecanymi im wędrówkami po okolicy.



- Aby zachęcić innych do jej stosowania, zadałam sobie trud przejścia wszystkimi ścieżkami nakreślonymi w tamtym czasie, "zaadaptowania" ich do współczesnych warunków. Pomogła mi w tym grupa wspaniałych ludzi - pasjonatów naszego kurortu i jego otoczenia. To zderzenie historii z teraźniejszością dla wielu osób, w tym kuracjuszy było sporą atrakcją, podobnie jak możliwość spotkania pana na zamku Karpień, czyli Hinka Krusziny, króla Fryderyka II Pruskiego czy królewny Marianny Orańskiej - podkreśla M. Bednarek.

Im dłużej zajmowała się turystyką i promocją, tym więcej inicjowała przedsięwzięć mających na celu zaintrygowanie mieszkańców i przybyszów ciekawą przeszłością tej części ziemi kłodzkiej. Jednym z nich stał się "Szlak lądeckich kobiet". Wplotła w niego piękną przeszłość związaną z królewną Marianną Orańską, która rozwinęła gospodarczo obszar od Kamieńca Ząbkowickiego, przez Złoty Stok i Lądek-Zdrój idąc, a na Stroniu Śląskim i Międzygórzu skończywszy. W samym Lądku jest do obejrzenia obelisk jej poświęcony, źródło imienia magnatki oraz hala Albrechta postawiona na cześć jej męża...

- Z tym szlakiem jest związana zapomniana historia o cesarskim rajcy Janie Hoffmanie i jego żonie Marii, która długo chorowała i dopiero pobyt w naszym kurorcie ją uzdrowił - wskazuje fakt przewodniczka. - Mało kto o tym wie, ale z naszym uzdrowiskiem jest związana księżna Luiza Pruska, która była uwielbiana przez swój naród. Urodziła dziewięcioro dzieci, z których dwóch synów zostało królami, a później jeden cesarzem. W Lądku położyła kamień węgielny pod budowę domu zdrojowego. Zmarła w wieku 32 lat. Nieco dalej od tego domu, przy ul. Orlej znajduje się budynek kiedyś należący do rodu Radziwiłłów. Romans Elizy Radziwiłłówny z późniejszym cesarzem Wilhelmem miał duży rezonans społeczny. Niestety, ale zmarła ona w wieku 34 lat, nie wychodząc za mąż. Jak się okazało, cesarz cały czas ją kochał, a umierając w wieku ponad 60 lat miał przy sobie jej portrecik.

Rzecz jasna lądecka przewodniczka zaproponowała wiele innych osobliwych tras do przemierzania, np. szlakiem rzeźb śląsko-czeskiego artysty Michała Klahra. Sama oprowadziła wiele grup po kościołach na ziemi kłodzkiej, w których ów XVIII-wieczny rzeźbiarz wciąż jest obecny. A ponieważ p. Małgosia ma słabość do architektury dawnej, również tej widocznej w ogóle w świątyniach Kłodzczyzny, z których wiele jest bogato przyozdobionych, to trasy przez nie prowadzące stały się jednymi z częściej pokonywanych.

Od jakiegoś czasu Małgorzata Bednarek z grupami turystów dociera do czeskiej Pragi, mając uprawnienia pilota wycieczek po stolicy południowych sąsiadów. Jak wskazuje, ma to związek z jej zainteresowaniami ziemią kłodzką, która aż do roku 1972 była związana z archidiecezją praską, a wcześniej - przez wieki - z królestwem czeskim. Okazuje się, że po drugiej stronie granicy znajduje się wiele interesujących opracowań na temat przeszłości Kłodzka, Bystrzycy Kłodzkiej, Międzylesia, Lądka i wielu innych miejscowości, które warto jest poznać, by np. wnieść jakieś ciekawostki do przekazów adresowanych do oprowadzanych grup jak i mieszkańców tego subregionu.
 

To ciągłe wzbogacanie wiedzy krajoznawczej przez p. Małgorzatę ma jeszcze jedną przyczynę - piastuje funkcję prezeski Zarządu Oddziału Bialskiego PTTK w Lądku-Zdroju. Jej koledzy uznali, że ze swoimi umiejętnościami i doświadczeniem w branży najlepiej sobie poradzi z odbudową szeregów stowarzyszenia, z przywróceniem jego pozycji w strukturach całej organizacji. A że równocześnie jest przewodniczącą Rady Miejskiej w Lądku-Zdroju, to stara się o budowanie jak najlepszych relacji pomiędzy gminą i PTTK-iem, jak i innymi instytucjami i podmiotami tutaj funkcjonującymi.

- Cieszę się, że znajdujemy wspólny język, choćby w kwestii dalszego rozwijania turystyki na naszym terenie, że wspieramy się w wielu inicjatywach temu służących. Na przykład teraz, razem z Lądeckim Towarzystwem Historyczno-Eksploracyjnym chcemy przypomnieć postać Wiesława Mikity - współzałożyciela naszego oddziału - spowodować nadanie jemu honorowego obywatelstwa miasta. W tym roku mija sto lat, gdy się urodził, natomiast zmarł w roku 2003 - mówi M. Bednarek. - Wyjdziemy z kolejnymi inicjatywami i liczę, że one też znajdą zainteresowanie. Jedną z nich jest np. dalsze edukowanie naszej społeczności, że musimy wykazywać szacunek do przeszłości tej ziemi - miejsca trzech kultur - tak bogatej w różne atrakcje.

Lądeckiej przewodniczce sudeckiej i pilotce wycieczek po Pradze - jak widać - zajęć nie brakuje. Po drodze zbiera owoce tego, do czego dążyła od wielu, wielu lat. Zapytana o to, w jaki sposób znajduje energię dla tego wszystkiego, odpowiada, że bardzo jej pomaga... lasoterapia. Kiedy tylko znajdzie wolną chwilę, to przebywa wśród drzew - nierzadko z czwórką wnucząt - i ładuje te swoje akumulatory z pożytkiem dla innych.
 

Foto ze zbiorów prywatnych M. Bednarek + DKL24.PL