CZYTELNICY > REDAKCJA - O czyste powietrze nie tylko w Nowej Rudzie

(Inf. zewn.). Mobilne instalacje przedstawiające ludzkie płuca po raz kolejny ruszyły na objazd po Dolnym Śląsku. W tym sezonie grzewczym akcja koncentruje się na wpływie zanieczyszczenia powietrza na najmłodszych. W Nowej Rudzie, znanej ze znacznych przekroczeń jakości powietrza, na inauguracji akcji pojawili się nie tylko przedstawiciele samorządu lokalnego i wojewódzkiego oraz aktywiści z Dolnośląskiego Alarmu Smogowego, ale i młodzież z miejscowego Liceum Ogólnokształcącego, gromko apelując o czyste powietrze.

W tym sezonie grzewczym organizatorzy planują pokazywać i edukować, w jaki sposób zanieczyszczenie powietrza wpływa na zdrowie dzieci. Jak podkreślają naukowcy i lekarze zajmujący się zanieczyszczeniem powietrza, dzieci są szczególnie wrażliwe na unoszące się w powietrzu szkodliwe substancje. Zanieczyszczenia nie tylko są wchłaniane w większym nasileniu w proporcji do masy ciała, ale również zaburzają rozwój dziecięcych organizmów. Badania wykazują, że dzieci, które wyrastały w zasmogowanym otoczeniu, są w dojrzałym wieku bardziej podatne na przewlekłe choroby układu oddechowego i układu krążenia.

Dwumetrowy model ludzkich płuc „oddycha”, pochłaniając zanieczyszczenia powietrza, które osiadają na białej materii pokrywającej instalację. Powietrze zasysane jest poprzez białą flizelinę pokrywającą płuca przez dwa wentylatory symulujące proces oddychania. Zanieczyszczenia powietrza filtrowane przez “płuca” osiadają na białym materiale, który - zależnie od poziomu zanieczyszczenia powietrza - przybiera grafitowy, a nawet czarny kolor.

Instalacja smogowych płuc pojawia się w dolnośląskich miejscowościach już od pięciu lat w ramach prowadzonej przez Instytut Rozwoju Terytorialnego - Samorząd Województwa Dolnośląskiego kampanii informacyjno-edukacyjnej "Czyste Zasady". - Zwykle pojawiamy się centrach miast – tam, gdzie problem jest największy. Byliśmy już min. na rynkach w: Jeleniej Górze, Wałbrzychu, Kłodzku, Strzelinie, Wołowie, Lubaniu – mówi Krzysztof Smolnicki z Dolnośląskiego Alarmu Smogowego: - Tym razem pojawiliśmy się Nowej Rudzie uchodzącej za polską stolicę smogu. Nie piętnujemy jednak miasta – tylko wskazujemy na potrzebę pomocy finansowej, jaki z poziomu krajowego powinien zostać udzielony podobnym miejscowościom, by rozwiązać palący problem.

W 2017 roku Sejmik Samorządowy Województwa Dolnośląskiego przyjął praktycznie jednomyślnie uchwały antysmogowe regulujące kwestię spalanych paliw oraz instalacji grzewczych. - Kluczowy zapis uchwały, nakazujący likwidację trujących i kopcących instalacji grzewczych, wszedł w życie w regionie dolnośląskim niedawno - 1 lipca 2024 roku. Przekroczenia zanieczyszczenia powietrza to skutek spalania niedozwolonych paliw w kotłach i piecach niespełniających standardów jakości spalin oraz efektywności energetycznej. Poprawa jakości powietrza wymaga nie tylko stosowania obowiązującego prawa, ale także wspólnej odpowiedzialności za nasze zdrowie – zauważa Maciej Zathey, dyrektor Instytutu Rozwoju Terytorialnego, odpowiedzialnego ze strony samorządu regionalnego za przygotowanie uchwał antysmogowych i proces informowania o obowiązku ich wdrażania przez obywateli.

- Realizacja akcji w Nowej Rudzie nie byłaby możliwa bez współpracy władz tego miasta, które nie boją się pokazywania problemu i wyzwań związanych z jego usuwaniem. Oficjalny punkt pomiarowy jakości powietrza znajduje się w „jądrze ciemności”. Wiele z miast boi się pokazywać prawdę, Nowa Ruda jest tu chlubnym wyjątkiem. Oby takich odważnych miejscowości było coraz więcej – komentuje Krzysztof Smolnicki z Dolnośląskiego Alarmu Smogowego. Burmistrz Nowej Rudy Tomasz Kiliński, podczas inauguracji akcji smogowych płuc, zwracał uwagę na potrzebę wzmocnienia wsparcia dla samorządów w walce ze smogiem. - Krajowy program "Ciepłe Mieszkanie", który miał wspierać likwidację źródeł smogu w kamienicach, w dalszym ciągu tworzy bariery w wykorzystaniu funduszy dla lokali gminnych – zauważa burmistrz: - Przez lata udało się nam zmniejszyć stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu czterokrotnie, jednak w dalszym ciągu jeszcze czterokrotnie przekraczamy obowiązujące normy jakości powietrza. To spore wyzwanie dla nas.   

Akcji z płucami w Nowej Rudzie towarzyszył happening zorganizowany przez młodzież z Liceum Ogólnokształcącego w Nowej Rudzie, które - jak mówią - z racji na położenie znajduje się w lokalnym epicentrum złego powietrza. Transparenty przygotowane przez młodzież brzmią jednoznacznie: „chcemy żyć”,  „chcemy oddychać czystym powietrzem”, „smog zabija”, „czas na zmiany piece wymieniamy!”. Akcje realizowane są dzięki wsparciu udzielonemu przez samorząd województwa dolnośląskiego.
 

Foto Rafał Komorowski