Walka o Fort Owcza Góra - przedruk z EG

KŁODZKO. W piątek (20 bm.) na Forcie Owcza Góra odbyła się wizja lokalna z udziałem Dolnosląskiego Urzędu Konserwatora Zabytków we Wrocławiu - Delegatura w Wałbrzychu i władz miasta. Miało to miejsce po tym, jak Konserwator wstrzymał na Forcie wycinkę drzew i inne prace. Na protokół z tej wizytacji czekamy, a tymczasem przypominamy, co dzieje się w tym miejscu Kłodzka, o co chodzi w konflikcie między władzami miasta a spółką Wadex Invest, która wydzierżawiła Fort z zamiarem - w pierwszej kolejności - budowy kolei gondolowej.

Przedruk artykułu z tygodnika Euroregio Glacensis, nr 11/2015

"W zeszłym tygodniu (9 bm.) Burmistrz w trybie natychmiastowym wypowiedział umowę dzierżawy Fortu Owcza Góra firmie Wadex-Invest sp. z o.o., jak również skierował sprawę do prokuratury. Z kolei spółka, która objęła ten teren z planem budowy kolei gondolowej, odpiera zarzuty władz miasta i nie odpuszcza – podejmie odpowiednie kroki prawne, jak tylko otrzyma dokument w sprawie owego wypowiedzenia.

We wtorek (10 bm.) burmistrz Kłodzka Michał Piszko zwołał konferencję prasową z zamiarem poinformowania o podjętych działaniach w ostatnich pięciu dniach względem Fortu Owcza Góra.
- W dniu wczorajszym zdecydowałem się wypowiedzieć umowę dzierżawy fortu spółce Wadex-Invest w trybie natychmiastowym. Ze względu na okoliczności, które zaszły, 10 marca powiadomiłem Prokuraturę Rejonową w Kłodzku; zawiadomiłem o podejrzeniu przestępstwa – przekazał.

W sprawie wypowiedzenia władze miasta powołują się na jeden z paragrafów umowy dzierżawy. - Dzierżawca zabytkowego terenu zaniedbał przedmiot dzierżawy do tego stopnia, że został uszkodzony i to legło u podstaw wypowiedzenia – kontynuuje burmistrz. - Spodziewam się, że druga strona będzie próbowała dochodzić swoich roszczeń w sądzie, więc jestem na to przygotowany. Z tym, że uważam, że racja jest po mojej stronie.

Do konserwatora i prokuratora
Owo zawiadomienie do prokuratury dotyczyć ma trzech spraw. Pierwsza to zniszczenia w świecie roślin. – Szacujemy, że w dniach 3, 4 marca zostało wyciętych około 50 drzew o wartości przekraczającej 200 tys. zł – mówi burmistrz.

Druga rzecz to uszkodzenie zabytku – Twierdza Kłodzko - Fort Owcza Góra. Trzecia to kradzież drewna pochodzącego z drzew wyciętych na terenie Fortu Owcza Góra (sic!).
Notabene, chyba nie wszystko drewno zostało skradzione, bo chwilę potem mówił: - Drewno będziemy chcieli przewieźć i zwieźć na fort główny. Do czasu obowiązywania dzierżawy, obowiązek zabezpieczenia drewna spoczywa na dzierżawcy.

Burmistrz Kłodzka powiadomił również Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu Barbarę Nowak-Obelindę. Jedno jego pismo do tego urzędu dotyczy wszczęcia kontroli na terenie Fortu Owcza Góra, w drugim poinformował, że prowadzone prace przy wycince drzew są nielegalne; wycince poddane zostały drzewa, które nie są objęte decyzjami z 2014 roku, jak również – zdaniem burmistrza – dopuszczono się tam zniszczenia materii zabytkowej – fortyfikacji...

Zwrócenie się bezpośrednio do WKZ, a nie do wałbrzyskiej Delegatury, burmistrz uzasadnia słabymi kontaktami i zbyt wolnymi reakcjami ze strony kierownik Marii Ptak. - Mam obiekcje do Delegatury wałbrzyskiej - powinna bardziej stanowczo ingerować – dodaje.

Widziane z ratusza
Na Forcie Owcza Góra dzierżawca do tej pory niczego nie zrobił, poza wycinką drzew. Tak twierdzą władze Kłodzka. Mało tego: umowa, która została zawarta w poprzedniej kadencji samorządu, zabezpiecza wyłącznie interes spółki – nie miasta. Grunt – 23 hektary – oddano w dzierżawę za bardzo korzystną cenę: 4,3 tys. zł + VAT za rok. Na rzecz spółki Wadex-Invest miasto przekazało pełną dokumentację wraz z projektem na budowę, która to kosztowała budżet ponad pół miliona złotych.

Dwudziestego dziewiątego sierpnia 2013 r. podjęta została uchwała przez Radę Miejską w Kłodzku – mówiąca o tym, że oddaje się w dzierżawę na 40 lat. Po trzech miesiącach podjęto kolejną uchwałę – tym razem dotyczącą wydzierżawiania tego samego przedmiotu innej spółce, tj. Wadex Invest.
- Ze strony Wadexu przez te dwa lata mamy tylko pierwszą wycinkę drzew i drugą wycinkę. To jest jedyna rzecz, którą spółka zrobiła ze swojej strony – mówi M. Piszko. - Firma Wadex nie przedstawiła żadnego zakresu prac, co chcą robić na terenie fortu.

Korzenie rozsadzają zabytkowe mury
Wadex Invest sp. z o.o. nie zgadza się z wypowiedzeniem jej umowy. - Na dzień dzisiejszy nie otrzymaliśmy stosownego dokumentu. W momencie, kiedy zostanie on dostarczony, złożymy stosowne oświadczenia i podejmiemy kroki prawne – informuje Ryszard Sebastian z Wadex-Invest. (Informacja z 11 marca br.)
Nie zgadza się też z zarzutami stawianymi przez władze Kłodzka. Fort Owcza Góra w ogóle jest w bardzo złym stanie technicznym! I nie chodzi tu o kilka lat, ale o co najmniej cały okres powojenny.

- Przez kilkadziesiąt lat nie były tam prowadzone żadne prace porządkowe i zabezpieczające zabytkowe mury. W wyniku wieloletnich zaniedbań w murach i w fosie wyrosły drzewa o średnicy pni od kilkunastu do kilkudziesięciu centymetrów, a ich system korzeniowy rozsadza i niszczy zabytkowe mury – mówi R. Sebastian. - Ponadto na dużych przestrzeniach zostały rozkradzione płyty stanowiące zwieńczenia murów, w wyniku czego lód i woda rozsadzają istniejące jeszcze mury.

Wskazuje też na jeszcze inną przyczynę fatalnego stanu technicznego dzierżawionego fortu. - Bardzo dużych zniszczeń dokonali „poszukiwacze” militariów, którzy regularnie rozbierają pozostałe mury szukając przejść i chodników podziemnych – mówi R. Sebastian. - Ostatnio miało to miejsce na dużą skalę w styczniu i lutym, gdzie poszukiwacze rozkopali znaczne powierzchnie terenu twierdzy, z czego posiadamy dokumentację fotograficzną oraz notatki służbowe.

Spółka odpiera zarzuty: wszystko zgodnie z prawem
Nie ma mowy o tym, aby zabytkowe mury były uszkadzane podczas ścinki drzew – ta była wykonywana z należytą starannością.
- Drzewa rosnące w obrębie murów muszą być usunięte, dopiero po tym można przeprowadzić oględziny, ekspertyzę i przystąpić do renowacji i odbudowy -– informuje R. Sebastian. - W obrębie murów, dróg dojazdowych i na terenie budowy zostały usunięte drzewa bez względu na ich stan w ramach wydanych decyzji. Wycięcie drzew rosnących w murach ma na celu ratowanie zabytku. Gdyby organy nadzorcze i kontrolne oraz właściciel zabytku przez poprzednie lata dbał o niego, nie byłoby dziś takich problemów. Dokładnie rok temu firma nasza podpisała umowę dzierżawy, której integralną częścią jest szczegółowy protokół opisujący stan, w jakim znajdował się obiekt.

Drewno – jak utrzymuje przedstawiciel spółki - wbrew temu, co mówi „ratusz” też było cały czas zabezpieczane... do pierwszego marcowego piątku.
- Materiał w postaci drewna po ścince był gromadzony na placu twierdzy, segregowany i przygotowywany do przekazania po przeliczeniu właścicielowi. W dniu 4 marca firma wykonująca te prace została na polecenie burmistrza usunięta z placu, czym uniemożliwiono dokończenie prac porządkowych i stworzono zagrożenie życia i zdrowia dla ludzi oraz zagrożenie dla zabytku, ponieważ część drzew do dnia dzisiejszego leży w miejscu wykonywania prac.
Dodatkowo uniemożliwiło to przekazanie 5 marca br. placu budowy wykonawcy Kłodzkich Kolei Linowych, który w tym dniu przebywał na obiekcie.

Problem inwestora
Władze Kłodzka zastanawiają się, skąd spółka Wadex-Invest weźmie tak olbrzymie pieniądze na wybudowanie kolei gondolowej, skoro jej kapitał założycielski wynosi zaledwie 50 tys. zł. Może spółka „matka” (Wadex) dofinansuje? - Ja takiej możliwości nie widzę – podsumowuje M. Piszko ten wątek swoich rozważań.
- W polskiej praktyce (i nie tylko w polskiej) przyjmuje się, że do przeprowadzenia procesu inwestycyjnego powołuje się spółki celowe, których kapitał w miarę prowadzenia inwestycji jest sukcesywnie powiększany – odpowiada na to R. Sebastian. - Żaden szanujący się biznesmen nie zamraża środków w firmie, jeżeli w tym momencie nie są niezbędne w procesie inwestycyjnym.

Dodajmy, iż kwota potrzebna do założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych, który reguluje m.in. kwestię, ile powinien wynosić kapitał zakładowy spółki niezbędny do jej założenia, wynosi 5 tys. zł! I nie ma znaczenia, jaką inwestycję ma spółka realizować – za 50 tys. zł czy 50 mln zł.

Były kontrole, dialogu nie było
Inwestycja spółki Wadex-Invest w postaci kolei gondolowej z Fortu Owcza Góra na Twierdzę Główną została zapoczątkowana w poprzedniej kadencji samorządu lokalnego. Miała poparcie ówczesnych władz Kłodzka i przeciwników w innych. Było i jest sporo osób, których do zwolenników zaliczyć się nie da, które nie są przeciwne, ale...
W ciągu czterech miesięcy urzędowania burmistrz Michał Piszko ani razu nie spotkał się z inwestorem. Mimo że był zapraszany. Na konferencji przyznał, że nie miał potrzeby kontaktowania się inwestorem (sic!).
- Były wielokrotnie próby kontaktowania się ze mną, ale oficjalnie żadnego zaproszenia do rozmów nie było. Było jedynie bodajże ze stycznia... Ja potrzeby ze swojej strony nie miałem, natomiast druga strona, gdyby rzeczywiście chciała się ze mną spotkać, na pewno znalazłaby sposób, żeby to zrobić – uważa.
- W styczniu br. został (burmistrz – przyp. red.) zaproszony (pisemnie) do udziału w pracach komisji konkursowej i wyłonienia zwycięzcy Konkursu na projekt, który będzie realizowany w ramach rewitalizacji Fortu Owcza Góra – mówi R. Sebastian. - Konkurs został rozstrzygnięty. Burmistrz nie odpowiedział na zaproszenie. Na marginesie należy dodać, że pomimo zaproszenia nie przyjechał również konserwator zabytków.

Kontrola za kontrolą, roboty przerwane
W lutym br. Wadex-Invest sp. z o.o. przesłał kolejne pismo do Burmistrza Miasta składając ofertę kupna Fortu Owcza Góra. Do dziś nie otrzymał odpowiedzi.
- W tym czasie na polecenie burmistrza w dniach 2-4 marca br. trwały bezprawne „kontrole” na Forcie Owcza Góra wysyłane przez burmistrza bez powiadomienia dzierżawcy terenu, co rażąco złamało warunki umowy dzierżawy – informuje R. Sebastian.

O wpłynięciu takiej oferty M. Piszko poinformował podczas konferencji prasowej (data wpłynięcia 9 marca), dodając, że nie ma w tym dokumencie informacji dotyczącej ceny i że na odpowiedź ma jeszcze czas.
Z kolei w zeszłym tygodniu (11 bm.) do Urzędu Miasta w Kłodzku wpłynął Nakaz konserwatorski od Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - Delegatura w Wałbrzychu o natychmiastowym wstrzymaniu wycinki drzew i robót towarzyszących na terenie zespołu fortów „Owcza Góra” w Kłodzku. Dlaczego?
„W związku z ujawnieniem nieprawidłowości w ramach prowadzonych prac związanych z wycinką drzew (...), tj. prowadzenie prac w sposób odbiegający od zakresu i warunków określonych w pozwoleniu konserwatorskim – decyzja z 25 marca 2014 r. (Fragment uzasadnienia).

Harmonogram prac spółki „Wadex Invest”
na Forcie Owcza Góra

Podpisana umowa z Gminą Miejską Kłodzko precyzyjnie reguluje, na jakim etapie i jakie środki będą potrzebne.
Na pierwszy etap przewidziano 48 miesięcy, licząc od 21 lutego 2014 r. W tym czasie ma być zakończona budowa Kłodzkich Kolei Linowych, która zamyka się kwotą między 12 a 15 mln złotych.
Na realizację drugiego etapu założono 12 lat. W tym czasie ma być prowadzona rewitalizacja Fortu Owcza Góra, zgodnie z przyjętą w styczniu 2015 r. koncepcją, która została wyłoniona w ramach konkursu.
Na dziś, po niespełna roku od podpisania umowy, przygotowywano teren budowy, prowadzono prace zabezpieczające w obrębie fosy i murów przed niszczeniem ich przez drzewa, opracowano projekt rewitalizacji fortu i zatwierdzono go do realizacji w styczniu br.
Prace w terenie zostały przerwane działaniami Burmistrza Kłodzka 4 marca br. - na dzień przed przyjazdem firmy, która będzie wykonawcą kolei.