PNGS od 30 lat dla dobra środowiska

KUDOWA-ZDRÓJ (inf. wł.). Park Narodowy Gór Stołowych już ma 30 lat. I ten jubileusz był przyczynkiem spotkania zorganizowanego 16 bm. w Teatrze Zdrojowym w Kudowie-Zdroju, gdzie m.in. nie zabrakło retrospekcji. Wśród zgromadzonych osób znaleźli się m.in. starosta kłodzki Maciej Awiżeń, przedstawicielki bądź przedstawiciele samorządów gmin znajdujących się w obrębie PNGS-u, instytucji kultury, oświaty oraz służb leśnych.

 

Około 6340 hektarów, z których 771 ha podlega ochronie ścisłej, zaś czynnej 4944 ha i krajobrazu 624 ha, to obszar zajmowany przez Park Narodowy Gór Stołowych. Jego otulina zajmuje powierzchnię 11 074 ha, wchodząc w granice gmin Polanica-Zdrój, Szczytna, Duszniki-Zdrój, Lewin Kłodzki, Kudowa-Zdrój oraz Radków. Głównym celem utworzonej w roku 1994 instytucji, której pierwszym dyrektorem był dr inż. Andrzej Raj, stała się ochrona przyrody nieożywionej, "zaklętej" w postaci ciekawych form skalnych.
 

Jak powiedział obecny dyrektor PNGS-u Bartłomiej Jakubowski - przez te 30 lat stołowogórska instytucja zatrudniała 112 osób, wśród nich Annę Gad, Romana Krupę, Marka Litwinowicza, Marka Słatyńskiego i Dariusza Sznajdera związanych z nią od samego początku. Aktualnie jest miejscem pracy dla 45 osób, które są zaangażowane w wszechronną działalność - od szkoleniowej począwszy, przez edukacyjną idąc, a na turystycznej skończywszy, nie pomijając tej wynikającej z potrzeby utrzymania przyrody ożywionej.
 

Warto przypomnieć, że najwyższym szczytem w obrębie parku jest Szczeliniec Wielki (919 m n.p.m.), najdłuższą rzeką - jeśli tak jeszcze można nazwać okresowo zanikający ciek - Czerwona Woda płynąca na długości około 9 km. W roku 2022 padł rekord odwiedzalności Gór Stołowych przez turystów, których było 1,3 mln. To właśnie z myślą o turystach poprowadzono dotąd 112 km szlaków deptanych oraz 51 km szlaków rowerowych, zainwestowano w małą architekturę ułatwiającą relaks w tym unikatowym otoczeniu.
 

Rosnące zainteresowanie największymi atrakcjami Gór Stołowych, czyli Szczelińcem Wielkim i Błędnymi Skałami wymusiło na dyrekcji parku wprowadzenie rozwiązań w postaci limitowanych dziennych wejść. Też zdopingowało do współpracy z gminami z otuliny w zakresie zatrzymania na ich obszarze zmotoryzowanych przybyszów, którym proponuje się inne możliwości poruszania się tym paśmie górskim.
 

W czasie kudowskiego spotkania rocznicowego nie zabrakło wystąpień zaproszonych gości, m.in. dr Evy Koudelkovej, która przybliżyła dziedzictwo kulturowe Czeskiego Kątka w Górach Stołowych. Tak mówi się o obszarze obejmującym rejon Pstrążnej, Bukowiny, Czermnej i Jakubowic - dzisiejszych części Kudowy-Zdroju, oraz Pstrążnej i Ostrej Góry w gminie radkowskiej. Przez długie lata na tym terenie posługiwano się tzw. kłodzkim dialektem języka czeskiego, choć znajdował się on w granicach niemieckich.
 

W kolejne 30-lecie Park Narodowy Gór Stołowych wkracza z nowymi, zarazem niełatwymi wyzwaniami. Również tymi związanymi z postępującym procesem zmian klimatycznych. Jednym z nich jest działanie na rzecz retencjonowania wody, bez której trudno będzie zachować przebudowywaną strukturę zadrzewienia na obszarze parku. Dominujący w nim drzewostan iglasty właśnie z powodu niedostatku wody usycha i staje się siedliskiem dla bezlitosnego kornika. Odmiany liściaste, które są nasadzane, mogą poprawić poziom wilgotności i bardziej przydać się stołowogórskiemu środowisku.