Wielkie inwestycje przeciw wielkim powodziom

ZIEMIA KŁODZKA  (inf. zewn.). Kilka dni temu minęło 25 lat od najbardziej dotkliwej powodzi, która przelała się przez obszary położone w Górnym Rowie Nysy i Kotlinie Kłodzkiej. W przyszłym roku taką smutną rocznicę, bo też skutkującą śmiertelnymi ofiarami i ogromnymi stratami materialnymi, będą podkreślać mieszkańcy doliny Bystrzycy Dusznickiej i terenów do niej przylegających. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej właśnie przypomina, jakie zadania podjęto, aby tego rodzaju sytuacje już nie mogły mieć miejsca.

Powódź w roku 1997 poczyniła przeogromne szkody nie tylko w Kłodzku - foto Zygmunt Byrski

Jak czytamy w materiale przygotowanym przez RZGW we Wrocławiu - celem tych inwestycji jest ochrona Kłodzka i innych miejscowości w Kotlinie Kłodzkiej. Budowa czterech suchych zbiorników i zwiększenie retencji wód umożliwi redukcję fali powodziowej na Nysie Kłodzkiej oraz zmniejszenie dopływu wód powodziowych do położonej poniżej kaskady zbiorników retencyjnych. Cieki w Kotlinie Kłodzkiej mają charakter górski i podgórski z wysokimi prędkościami przepływu wody. Układ sieci rzecznej w zlewni Nysy Kłodzkiej wpływa na rodzaj zjawisk powodziowych, w szczególności na znaczny i szybki przybór wód w ciekach. Realizacja tego zadania pozwoli na zmniejszenie zagrożenia powodzią miejscowości położonych w dolinie rzeki Nysy Kłodzkiej.

Realizacja przedsięwzięcia została podzielona na: ochronę czynną (budowa 4 suchych zbiorników) i ochronę bierną (modernizację i budowę wałów ochronnych, uporządkowanie koryt rzek, udrożnienie mostów, przebudowę i modernizację murów oporowych, nasypów, a także innych obiektów).

Ochrona czynna przed powodzią Kotliny Kłodzkiej, ale i Rowu Górnej Nysy obejmuje budowę suchego zbiornika przeciwpowodziowego na rzece Nysie Kłodzkiej w miejscowości Boboszów. Pojemność zbiornika w Boboszowie wyniesie 1,4 mln m3. Powierzchnia zalewu, przy maksymalnym piętrzeniu, to 21,2 ha. Długość zapory wynosi 230 m, a maksymalna wysokość piętrzenia 17 m. Wykonawca: Joint Venture firm: Przedsiębiorstwo Robót Wodnych i Ekologicznych EKO-WOD sp. z o.o., pełniące rolę lidera, oraz Przedsiębiorstwo Fransław Piotr Kalemba – partner. Wartość kontraktu: 184 861 676,34 PLN brutto. Zadanie dofinansowane ze środków UE w ramach PO IiŚ 2014-2020. Planowany okres realizacji: 01.2018 – 11.2022.
 

To także budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego na potoku Goworówka, w miejscowości Roztoki. Pojemność tego zbiornika wynosi 2,7 mln m3. Powierzchnia zalewu, przy maksymalnym piętrzeniu, to 48,7 ha. Długość zapory wynosi 756 m, a maksymalna wysokość piętrzenia 15,5 m. Wykonawca: Joint Venture firm PORR S.A. i PORR GmbH. Wartość kontraktu: 235 437 572,23 PLN brutto. Zadanie dofinansowane ze środków UE w ramach PO IiŚ 2014-2020. Planowany okres realizacji: 01.2018 – 08.2021. Zadanie zakończone.

Trwa budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego na rzece Bystrzycy Dusznickiej w miejscowości Szalejów Górny. Pojemność tego zbiornika wyniesie 9,9 mln m3 i będzie on przejmował spływ wód z 64 proc. całkowitej zlewni Bystrzycy Dusznickiej. Powierzchnia zalewu, przy maksymalnym piętrzeniu, to 118,7 ha. Długość zapory wynosi 735 m, a maksymalna wysokość piętrzenia 20,09 m. Wykonawca: Power Construction Corporation of China, Limited. Wartość kontraktu: 232 098 941,15 PLN brutto. Zadanie dofinansowane ze środków UE w ramach PO IiŚ 2014-2020. Planowany okres realizacji: 09.2018 – 05.2023.
 

Również trwa budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego na potoku Duna w miejscowości Krosnowice. Pojemność zbiornika w Krosnowicach wyniesie 1,9 mln m3. Powierzchnia zalewu, przy maksymalnym piętrzeniu, to 44,12 ha. Długość zapory wynosi 452 m, a maksymalna wysokość piętrzenia 14 m. Wykonawca: Power Construction Corporation of China, Limited. Wartość kontraktu: 132 518 324,18 PLN brutto. Zadanie dofinansowane ze środków UE w ramach PO IiŚ 2014-2020. Planowany okres realizacji: 09.2018 – 04.2023.

Suche zbiorniki na ziemi kłodzkiej będą przechwytywać i redukować falę powodziową. Obiekty będą zautomatyzowane i wyposażone w system przekazywania danych z możliwością sterowania lokalnego, z centrum zarządzania zbiornikami w Kotlinie Kłodzkiej, jak i z centrali RZGW we Wrocławiu.

Ochrona bierna przed powodzią Kotliny Kłodzkiej i zarazem Rowu Górnej Nysy, to inne działania o charakterze inwestycyjnym bądź remontowym. W ramach pierwszego etapu ochrony biernej tego obszaru planowane prace dotyczą przede wszystkim modernizacji istniejącej infrastruktury w dziewięciu miejscowościach: Dusznikach-Zdroju, Szczytnej, Polanicy-Zdroju, Lądku-Zdroju, Stroniu Śląskim, Międzylesiu, Długopolu-Zdroju, Bystrzycy Kłodzkiej i w Kłodzku. Planowane inwestycje dotyczyć będą głównie odbudowy zabudowy regulacyjnej oraz ubezpieczeń brzegowych w taki sposób, by usunąć potencjalne ograniczenia i uzyskać bezpieczne warunki przejścia wód w trakcie wezbrań. W planach przewidziane są między innymi remonty murów oporowych, budowa nowych ubezpieczeń brzegowych, zamiana progów na bystrza, budowa zapór przeciwrumowiskowych oraz miejscowe zwiększenie światła mostów.

Ochrona przeciwpowodziowa doliny Nysy Kłodzkiej - etap I: Międzylesie, Długopole-Zdrój, Bystrzyca Kłodzka, Kłodzko. Prace do wykonania:

Międzylesie

Inwestycja obejmie rzekę Nysę Kłodzką w km 172+200 do 174+600, gdzie prace będą prowadzone na obu brzegach o łącznej długości 2900 m oraz na 45 m ujściowego odcinka potoku Dolna. W zakres inwestycji wchodzi remont wału przeciwpowodziowego oraz murów regulacyjnych wraz z ich rozbudową i odbudową, udrożnienie i umocnienie koryta rzeki Nysy Kłodzkiej, udrożnienie ichtiologiczne koryta rzeki poprzez przebudowę progów na bystrza, przebudowa i budowa wylotów wód opadowych i roztopowych.

Długopole-Zdrój

Inwestycja obejmie odcinek rzeki Nysy Kłodzkiej w km 156+970 do 158+110, gdzie prace będą prowadzone na obu brzegach o łącznej długości 593 m oraz 25 m ujściowego odcinka  potoku Porębnik. W zakres inwestycji wchodzi remont murów regulacyjnych i skarp wraz z ich rozbudową. Udrożnione i umocnione zostanie koryto rzeki Nysy Kłodzkiej oraz przebudowany ujściowy odcinek potoku Porębnik. Powstanie nowy mur na lewym brzegu Bystrzycy Kłodzkiej w km 157+235 – 157+446, który zabezpieczy nieruchomości położone na tym odcinku. Zaplanowano budowę nowego muru w km 157+775 – 158+035, który jest przedłużeniem istniejących ubezpieczeń. Przebudowane zostaną istniejące progi w korycie na rampy umożliwiające migrację ryb. Dodatkowo w zakres prac wchodzi budowa i przebudowa schodów do rzeki oraz rozbiórka pozostałości przyczółków kładki w km 156+970 wraz z odbudową umocnień brzegowych.   

Bystrzyca Kłodzka  

Inwestycja obejmie odcinek rzeki Nysy Kłodzkiej w km 148+078 do 151+475 oraz odcinek potoku Bystrzycy w km 0+000 do 1+659. Łączna długość odcinków rzeki Nysy Kłodzkiej objętych pracami na brzegu lewym i prawym w Bystrzycy Kłodzkiej wyniesie ok. 1835 m. Ze względu na istniejącą zabudowę regulacyjną, zachodzi potrzeba odtworzenia i utrzymania założeń hydrotechnicznych, które w sposób znaczący w przeszłości zmieniły charakter rzeki. Łączna długość odcinka lewego i prawego brzegu rzeki Bystrzycy objętego pracami wyniesie i około 1075  m. Na odcinku od km 150+300 do km 151+100 koryto Nysy Kłodzkiej jest odcinkowo umocnione i przepływa przez gęsto zabudowany teren Bystrzycy Kłodzkiej. Zadanie przewiduje dodatkowo udrożnienie koryta, umocnienie oraz przebudowę ubezpieczeń brzegowych i skarp, przebudowę progów i jazu na bystrza wraz z budową kanału migracji dla ryb oraz zabezpieczenie przed powodzią zabytkowej kaplicy św. Franciszka Ksawerego z 1681 roku, zlokalizowanej w pobliżu mostu na Nysie Kłodzkiej.

Kłodzko

Inwestycja obejmie rzekę Nysę Kłodzką w km 127+433 do 134+312, Bystrzycę Dusznicką w km 0+203 do 0+332 oraz ujściowe odcinki potoków Jodłownik i Jaszkówka. Łączna długość prac na  lewym i prawym brzegu  Nysy Kłodzkiej w Kłodzku to około 2430 m, natomiast  długość odcinka objętego pracami wyłącznie na lewym brzegu Bystrzycy Dusznickiej wyniesie około 165 m. Oprócz prac modernizacyjno-remontowych przewidziano dodatkowo budowę nowego wału przy ulicy Korczaka, przepławkę dla ryb na jazie H4 i udrożnienie ichtiologiczne koryta rzeki na tym odcinku przez przebudowę progów na bystrza. Wykonywane będą również odcinkowe prace związane z ukształtowaniem linii brzegowej celem zapewnienia dostępu do rzeki dla ludności poprzez budowę schodów i dróg technicznych. Trwa postępowanie przetargowe na wyłonienie wykonawcy. Okres realizacji: 2022 – 2023.

Ochrona przeciwpowodziowa doliny rzek Białej Lądeckiej i rzeki Morawki – etap I: Stronie Śl., Lądek–Zdrój

Stronie Śląskie

Inwestycja obejmie rzekę Białą Lądecką w km 30+500 do 32+486 oraz potok Morawy w km 0+000 do 1+800. Długość odcinków, na których prace remontowo-modernizacyjne prowadzone będą na obu brzegach rzeki Białej Lądeckiej wyniesie 4100 m, a potoku Morawy to około 3600 m. W zakres inwestycji wchodzi odbudowa i budowa murów regulacyjnych, umocnień brzegowych i skarp, udrożnienie ichtiologiczne koryta rzek poprzez przebudowę progów na bystrza, przebudowa lub budowa schodów dojściowych do rzeki, umocnienie i udrożnienie koryta, budowa rampy dla ryb i bystrza na jazie stałym w km 30+914 Białej Lądeckiej, odbudowa kanału i remont urządzeń ujęcia wody dla nieczynnej obecnie huty szkła, remont ujęcia wody na potoku Morawy, remont wylotów kanalizacji deszczowej i rowów. Mury oporowe stanowią fundament budynków mieszkalnych i przyległej zabudowy, które wymagają wykonania remontu i ich reprofilacji.

Lądek-Zdrój

Inwestycja obejmie rzekę Białą Lądecką w km 21+000 do 25+350 i w km 26+414 oraz ujścia potoków: Wiosennika, Wądołu, Przyrwy i Rudawki. Długość odcinków, na których prowadzone będą prace remontowo-modernizacyjne na obu brzegach rzeki Białej Lądeckiej to około 8500 m. W zakres inwestycji wchodzi przebudowa, budowa i  odcinkowa rozbiórka zniszczonych murów brzegowych (regulacyjnych), podniesienie korony istniejących murów do rzędnej wody Q10%+0,5m, umocnienie skarp brzegowych z regulacją linii brzegowej oraz umocnienie filarów i przyczółków mostów, udrożnienie ichtiologiczne rzeki poprzez remont jazu i progów wraz z budową przepławki w korycie dawnej młynówki, przebudowa progu piętrzącego na bystrze w km 26+414, przebudowa i budowa wylotów wód wraz z klapami zwrotnymi, budowa drenaży, zwiększenie przepustowości koryta poprzez lokalną likwidację odkładów rumoszu z koryta rzeki, przebudowa i remont odcinków ujściowych dopływów Białej Lądeckiej. Trwa postępowanie przetargowe na wyłonienie wykonawcy. Okres realizacji: 2022 – 2023.

Ochrona przeciwpowodziowa doliny rzeki Bystrzycy Dusznickiej i Kamiennego Potoku – etap I: Duszniki-Zdrój, Szczytna, Polanica-Zdrój

Duszniki-Zdrój

Inwestycja obejmie rzekę Bystrzycę Dusznicką w km 25+817 do 30+260 oraz ujściowy odcinek potoku Jastrzębnika i Podgórnej. Długość odcinków, na których prace remontowo-modernizacyjne będą prowadzone na obu brzegach Bystrzycy Dusznickiej w Dusznikach wyniesie około 3930 m. Koryto Bystrzycy Dusznickiej od mostu M-49, w km 25+919 do km 28+500, ujęte jest w mury oporowe i przepływa przez zabudowany teren miejscowości Duszniki-Zdrój. W zakres inwestycji wchodzi odcinkowe udrożnienie oraz dostosowanie ubezpieczenia koryta rzeki do przejścia wód powodziowych o prawdopodobieństwie przewyższenia ok. p=10% wraz z zabezpieczeniem odcinków ujściowych istniejących dopływów, budowa i przebudowa murów regulacyjnych, budowa 2 zapór przeciwrumowiskowych, udrożnienie ichtiologiczne rzeki poprzez przebudowę jazu i progów na bystrza, rozbiórka uszkodzonych mostów oraz przebudowa mostu M-74 w celu dostosowania jego światła do nowej szerokości koryta głównego cieku, przebudowa i budowa wylotów wód opadowych. Dodatkowym zabezpieczeniem przeciwpowodziowym będzie budowa kanału ulgi wraz z przebudową infrastruktury chroniącym w przyszłości Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju, które zostało uznane za pomnik historii w 2011 roku przez ówczesnego prezydenta RP. Obiekt wzniesiony na początku XVII wieku jest unikatowym w skali Europy zabytkiem techniki. We wrześniu 2019 roku rozpoczęły się starania o wpisanie tego obiektu ma listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Szczytna

Inwestycja obejmie odcinek rzeki Bystrzycy Dusznickiej w km 20+270 do 24+800, odcinek Kamiennego Potoku w km 0+000 do 2+500. Sumaryczna długość odcinków, na których prace prowadzone będą na obu brzegach Bystrzycy Dusznickiej w Szczytnej to ok. 1690 m,  a na Kamiennym Potoku - ok. 1870 m. Koryto rzeki Bystrzycy Dusznickiej w km 20+280 ÷ 24+800 w Szczytnej jest regularne i ma ustabilizowany profil podłużny, obudowany murami regulacyjnymi bądź ubezpieczeniami brzegów w formie luźnego narzutu z zastosowaniem licznych progów. W zakres inwestycji wchodzi budowa i przebudowa  murów regulacyjnych i ubezpieczeń brzegowych, udrożnienie ichtiologiczne cieków poprzez zastosowanie bystrzy na znaczących progach i jazach, udrożnienie i stabilizacja koryta, kompleksowa przebudowa mostu M-45, przebudowa ujściowych odcinków rowów i dopływów,  przebudowa lub likwidacja wylotów wód opadowych, wykonanie awaryjnego, dennego ujęcia wód na Kamiennym Potoku, demontaż nieczynnych instalacji gazowych w korycie.

Polanica-Zdrój

Inwestycja obejmie odcinek rzeki Bystrzycy Dusznickiej w km 14+025 do 16+980. Łączna długość odcinków objętych pracami na obu brzegach Bystrzycy Dusznickiej wyniesie ok. 2813 m. Koryto Bystrzycy Dusznickiej na rozpatrywanym odcinku jest regularne i ma ustabilizowany profil podłużny. W zakres inwestycji wchodzi  budowa, przebudowa i nadbudowa  murów regulacyjnych oraz umocnień skarpowych, udrożnienie i stabilizacja koryta, przebudowa wylotów wód. Oprócz prac ubezpieczeniowych wybudowany zostanie dodatkowo wał przeciwpowodziowy o długości 200 m ochraniający oczyszczalnię ścieków, zapora przeciwrumowiskowa powyżej hotelu "Malwa" w Polanicy-Zdroju oraz przebudowa progu H-23 na bystrze dla udrożnienia ichtiologicznego koryta rzeki.

Aktualnie dla tego zadania obowiązuje faza przygotowawcza. Okres realizacji: 2022 – 2023.

Opr. (bwb)